تا٣ماه
بازی اول: کوچولوی نازم، خیلی دوستت دارم!
تحقیقات نشان می‌دهد که هر چه نوزاد را بیشتر در آغوش بگیریم، نوزاش کنیم و محبت‌مان را به او ابراز کنیم، وقتی بزرگ می‌شود، بیشتر احساس امنیت و استقلال می‌کند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کند.
این بازی پیوند بین شما و نوزادتان را محکم‌تر می‌کند:
* نوزادتان را در آغوش بگیرید و او را با ملایمت به چپ و راست حرکت دهید.
* همینطور که دارید او را تکان می‌دهید، با لحن ملایم و آهنگین به او بگویید: محکم می‌گیرمت توی بغلم و نازت می‌کنم؛ آخه خیلی دوستت دارم.
* وقتی به کلمه دوستت رسیدید، جایی از بدنش را ببوسید؛ مثلاً سر یا بینی یا انگشت پایش.
* وقتی فرزندتان بزرگ‌تر شود، ممکن است دوست داشته باشد باز هم با همدیگر این بازی را بکنید.
بازی دوم: لحن کودکانه
تحقیقات نشان می‌دهد نوزادان نسبت به حرفهای کودکانه والدین‌شان واکنش نشان می‌دهند، یعنی به همان صداهای بلند و بچه‌گانه‌ای که بزرگترها موقع حرف‌زدن با آنها از خودشان درمی‌آورند.
وقتی با نوزادان با لحن کودکانه حرف می‌زنید، در واقع دارید با او ارتباط برقرار می‌کنید و او را تشویق می‌کنید صداهایی را در پاسخ به شما از خودش درآورد. این کار موجب تقویت مهارت‌های زبانی او می‌شود.
نوع بازی:
* حرف‌هایی از این قبیل به نوزادتان بگویید: چه بچه نازی هستی! یا انگشتاش رو نیگا کن؛ چقدر کوچولو و خوشگلن!
* همینطور که دارید با لحن کودکانه با نوزادتان حرف می‌زنید، او را به نزدیک صورت‌تان نگه دارید و مستقیم به چشم‌هایش نگاه کنید.
بازی سوم: موسیقی آرامش بخش
تحققات نشان می‌دهد وقتی برای نوزادان موسیقی پخش می‌شود، به طور ناخودآگاه به آن واکنش نشان می‌دهند چون در رحم مادر با ریتم، صدا و حرکت آشنا شده‌اند.
حتی نوزادان خیلی کوچک هم ممکن است با شنیدن موسیقی‌هایی که به گوش‌شان آشناست آرام شوند.
نوع بازی:
* ضبط صوت کوچکی را کنار نوزادتان بگذارید.
* یک موسیقی یا لالایی ملایم برایش پخش کنید.
* موسیقی‌هایی که ملودی تکراری دارند خیلی برای نوزاد آرامبخش هستند چون این نوع موسیقی شبیه به صداهایی است که او در رحم مادر می‌شنیده است.
* ضمنا می‌توانید صدای ماشین ظرفشویی یا لباسشویی را ضبط کنید و برای او پخش کنید. این صداها نیز شبیه صداهای رحم است که او در دوران جنینی آنها را می‌شنیده است.
بازی چهارم: در آغوش گرفتن و بوسیدن
تحقیقات نشان داده است که توانایی کودک در کنترل احساسات و عواطفش بستگی به کیفیت تجربه‌ها و رابطه‌های عاطفی او در اوایل دوران زندگیش دارد.
اینکه چطور نوزادمان را لمس می کنیم، چطور با او رفتار می‌کنیم و چطور به او غذا می‌دهیم تأثیر ماندگاری روی شخصیت آینده او دارد. با این بازی احساس امنیت و آرامش را در فرزندتان تثبیت کنید.
نوع بازی:
* همینطور که نوزادتان را در آغوش گرفته‌اید و به آرامی به چپ و راست حرکت می‌دهید و می‌بوسید، این شعر را برایش بخوانید:
بوس و بغل دوستت دارم.
کوچولوی من دوستت دارم.
بوس و بغل دوستت دارم.
کوچولوی من دوست دارم.
* وقتی دارید پوشک نوزادتان را عوض می‌کنید این شعر را برایش بخوانید و بینی، انگشت‌های دست و انگشت‌های پایش را ببوسید.
بازی پنجم: کنجکاوی نوزادتان را تحریک کنید.
تحقیقات نشان می‌دهد که سلول‌های عصبی مربوط به بینایی در طول ماههای ابتدایی زندگی شکل می‌گیرند. به همین دلیل، انجام بازی‌هایی که بینایی نوزاد را تحریک می‌کنند و باعث می‌شوند او بیشتر از چشم‌هایش استفاده کند، تقویت قدرت بینایی او را تا سطح عالی تضمین می‌کنند.
این بازی را مدام با نوزادتان انجام دهید چون به رشد مغز او کمک می‌کند.
توجه: مثل تمام بازی‌ها حواس‌تان باشد ببینید نوزادتان چه وقت خسته می‌شود و می‌خواهد بخوابد یا بازی دیگری بکند.
نوع بازی:
* شیءای را که رنگ روشن دارد جلوی صورت او بگیرید.
* برای آنکه توجه او را به شیء جلب کنید، آن را آهسته به اطراف و این طرف و آن طرف حرکت بدهید و با نوزادتان درباره رنگ آن حرف بزنید. مثلاً بگویید: وای نیگا کن! چه رنگ قشنگی داره!.
* وقتی مطمئن شدید توجه او جلب شده است و دارد به آن نگاه می‌کند، آهسته آن را به چپ یا راست حرکت بدهید. سپس شیء را به آرامی به طرف جلوی صورت نوزاد برگردانید و بعد آن را به جهت مخالف حرکت بدهید.
* این بار حرکت جلو و عقب را تمرین کنید: شیء را جلوی صورت نوزاد بگیرید و به آرامی آن را به عقب ببرید، سپس به جلو بیاورید. او را تشویق کنید با نگاهش آن را دنبال کند.
بازی ششم: عجب زوری داری
تحقیقات نشان می‌دهد حتی حرکت ساده‌ای مثل دراز کردن دست و گرفتن اشیا به مغز نوزاد کمک می‌کند تا بتواند هماهنگی بین دست و چشمش را تقویت کند.
این بازی هم دست‌ها و انگشت‌های نوزاد را قوی می‌کند و هم مهارت‌های او را در دنبال کردن اشیاء افزایش می‌دهد.
نوع بازی:
* نوزادتان را در آغوش بگیرید یا به پشت بخوابانید.
* انگشت سبابه‌تان را در دستش بگذارید.
* طولی نمی‌کشد که کودکتان انگشت شما را می‌گیرد چون این یک واکنش طبیعی است.
* هر بار که نوزادتان انگشت‌تان را می گیرد، با گفتن جمله‌های مثبتی مثلا این عبارت‌ها او را تشویق کنید: آفرین، قهرمان کوچولو! یا وای، عجب پهلوونی! یا ماشالا، عجب زوری داری!
جغجغه بازی
تحقیقات نشان می‌دهد واکنش‌های ما نسبت به صداها و حرکت‌های نوزاد تأثیر بسزایی در رشد مغز او و تبدیل شدن این عضو مهم بدن به یک ارگان فکری و عاطفی دارد.
ترکیب صدا و تصویر به نوزاد شما کمک می‌کند در ذهنش بین چیزی که می‌بیند و صدایی که می‌شنود ارتباط برقرار کند. این مسئله باعث رشد بیشتر مغز او می‌شود.
نوع بازی:
* جغجغه‌ای را جلوی صورت نوزادتان بگیرید و آرام آن را به این طرف و آن طرف تکان دهید.
* همین طور که جغجغه را تکان می دهید، شعر ساده‌ای مثل شعر زیر را برایش بخوانید:
جیرینگ جیرینگ
بالا، پایین.
جیرینگ جیرینگ،
این ور، اون ور.
* آنقدر به این کار ادامه دهید تا توجه کودکتان به جغجغه جلب شود و به آن نگاه کند.
* حالا جغجغه را به آرامی به یک طرف حرکت دهید و دوباره شعر را از اول برایش بخوانید.
* در قسمت‌های مختلف اتاق بایستید و جغجغه را تکان دهید. در حین انجام این کار ببینید آیا نوزادتان سرش را به سمت جهتی که صدا می آید حرکت می‌دهد یا نه.
* اکنون پیش نوزادتان برگردید و جغجغه را توی دستش بگذارید و دوباره شعر را برایش بخوانید.
* نوزاد عاشق آواز است و بعدها که زبان باز می کند، سعی می‌کند صداهایی را که شنیده است تقلید کند.
بازی هفتم: چهره شاد، چهره غمگین
تحقیقات نشان داده است که نوزادان در دو ماهگی می‌توانند حالت‌هایی را که در چهره اطرافیان‌شان است تشخیص بدهند، حالت‌هایی مثل خشم، شادی، اندوه و غیره.
نوزدان عاشق نگاه کردن به صورت اطرافیان‌شان هستند، بخصوص صورت کسانی که دوستشان دارند.
نوع بازی:
* روبروی نوزادتان بنشینید و کاری کنید تا توجه‌اش به شما جلب شود و به صورت شما نگاه کند. بعد سعی کنید حالت‌های مختلفی به صورت‌تان بدهید و صداهای گوناگونی از خودتان درآورید. انجام این بازی باعث می‌شود کودک سعی کند از چشم‌ها و گوش‌هایش بیشتر استفاده کند و در نتیجه قدرت بینایی و شنوایی او تقویت می‌شود.
* می‌توانید این حرکت‌ها را انجام دهید:
- آوازی برایش بخوانید. سعی کنید در حین گفتن کلمات در حرکات لب و دهانتان اغراق باشد، طوری که نوزاد به راحتی حرکت‌ها را از همدیگر تشخیص دهید.
- چشم‌هایتان را باز و بسته کنید.
- زبان‌تان را بیرون بیاورید.
- با دهانتان شکلک‌های مختلفی درآورید.
- با لب‌هایتان صداهای مختلفی درآورید، مثل سوت، فوت، پوف.
- سرفه کنید یا خمیازه بکشید.
بازی هشتم: تجربه‌های حسی
تحقیقات نشان می‌دهد که دیدن یا بو کردن اشیاء، اتصالات بین سلول‌های مغزی نوزاد را افزایش می‌دهد البته باید توجه داشت که نوزاد باید در کمال آرامش این مسائل را تجربه کند. به همین دلیل، بزرگترها باید با حالتی بسیار محبت‌آمیز اشیا را در اختیار او قرار دهند و اجازه دهند که او سر فرصت آنها را لمس یا بو کند. هیچ عجله‌ای در کار نیست!
سعی کنید نوزادتان با بوها و جنس‌های متفاوت و متعدد آشنا شود. این مسئله باعث می‌شود خودش و دنیای اطرافش را بیشتر بشناسد.
نوع بازی:
* پارچه‌هایی از جنس‌های مختلف آماده کنید. (پارچه‌های ساتن، پشمی و حوله‌ای برای شروع کار مناسب هستند)
* سپس دست نوزادتان را در دست بگیرید و انگشت‌هایش را روی پارچه‌ها بکشید.
* حالا نوبت بو کردن اشیا است. برای این کار می‌تواند به همراه کودکتان بیرون بروید و شاخه گلی را با هم بو کنید یا پرتقالی را که به تازگی قاچ زده‌اید به بینی‌اش نزدیک کنید تا بو کند.
توجه: مواظب باشید او را خیلی خسته نکنید. گوش به زنگ باشید چه وقت از بازی خسته می‌شود و دیگر نمی‌خواهد ادامه دهد.
٣تا ۶ ماه
بازی اول: رقصاندن نوزاد
تحقیقات نشان داده است که وقتی ابراز محبت به نوزاد همراه با آواز خواندن و تکان دادن او باشد، اتصالات عصبی فراوانی را در مغز او به وجود می‌آورد که می‌تواند به رشد نوزاد در آینده کمک کند.
این شعر را برای کودکتان بخوانید و حرکت‌های گفته شده را انجام دهید. کودکتان حتماً از این بازی خوشش می‌آید.
نوع بازی:
* نوزادتان را محکم به دست‌هایتان بگیرید و بلند کنید. بعد او را با ملایمت روی سطح نرمی برقصانید.
* شعر زیر را برایش بخوانید و کارهای گفته شده را انجام دهید:
نی‌نی کوچولو رو برقصون.
نی نی کوچولو رو برقصون.
(او را تکان دهید).
آروم بذار رو دامنت
(نوزاد را روی پاهایتان بگذارید)
یواش یواش نازش کن.
(آرام گونه او را نوازش کنید)
نی نی کوچولو رو برقصون،
نی نی کوچولو رو برقصون.
(دوباره او را بلند کنید و تکان دهید.
بازی دوم: سینه خیز رفتن
تحقیقات نشان می‌دهد حرکت‌هایی مثل تکان خوردن و سینه خیز رفتن موجب افزایش اتصالات عصبی در مغز نوزاد می‌شود. این اتصالات عصبی در تقویت مهارت‌های حرکتی بزرگ در آینده مؤثرند.
نوزادان مدام خودشان را به این طرف و آن طرف تکان می‌دهند. این تکان خوردن‌ها و دست و پا زدن‌ها آنها را برای سینه‌خیز رفتن آماده می‌کند.
نوع بازی:
* نوزادتان را به شکم روی زمین بخوابانید و خودتان هم در مقابلش روی زمین بخوابید.
* اسباب بازی جذابی را مقابلش بگذارید؛ البته آن را در فاصله‌ای بگذارید که دستش به آن نرسد.
* اسباب بازی را به عقب و جلو حرکت دهید (جغجغه یا توپ‌های زنگوله‌ای برای این بازی مناسبند)
* نوزاد با دیدن توپ و شنیدن صدای آن توجهش جلب می‌شود و سعی می‌کند توپ را بگیرد و احتمالاً در حین این کار کمی خودش را به سمت جلو می‌کشد.
* بگذارید توپ را در دست‌هایش بگیرد و وقتی این کار را کرد، حسابی او را تشویق کنید.
موفق شدن در این بازی، اعتماد به نفس زیادی را در کودک به وجود می‌آورد
بازی سوم: لگد زدن
تحقیقات نشان می‌دهد که تکرار پیوسته مهارت‌های حرکتی باعث افزایش فعالیت مدارهای عصبی موجود در مغز نوزاد می شود. این مدارهای عصبی از نواحی فکری مغز به نواحی حرکتی و از آنجا به عصب‌هایی می‌روند که عضلات را حرکت می‌دهند.
لگد زدن به اشیاء، هم مهارت‌های حرکتی نوزاد را پرورش می‌دهد و هم خیلی برای او لذت بخش است.
نوع بازی:
* اشیاء رنگارنگی را به مچ پای نوزادتان ببندید، می‌بینید که خیلی زود توجه کودکتان به آنها جلب می‌شود و با خوشحالی شروع به لگد زدن می‌کند.
* بسیاری از کفش‌های بافتنی که والدین به پای کودکان می‌کنند، پنجه‌های رنگارنگی دارند. نوزادان خیلی دوست دارند این پنجه‌های رنگارنگ را تماشا کنند و با پایشان به آنها لگد بزنند.
* جغجغه یا زنگوله‌ای را مقابل پاهای نوزادتان آویزان کنید. سپس به او نشان بدهید چطور به آن بزند.
بازی چهارم: شناختن دست
تحقیقات نشان می‌دهد که تمرین مهارت‌های بینایی در شش ماه اول زندگی ضروری است.
نوزادان عاشق نگاه کردن به چهره‌های مهربان و جذاب و اسباب‌بازی‌های رنگی هستند.
نوع بازی:
* اسباب‌بازی‌های رنگی مختلفی را بردارید و آنها را یکی‌یکی در مقابل نوزادتان آهسته عقب و جلو ببرید، آنقدر این کار را ادامه دهید تا توجه نوزادتان به آن اسباب‌بازی جلب شود و با چشم‌هایش حرکت آن را دنبال کند.
* در سه تا شش ماه اولِ زندگی نوزادان به مرور شناخت بیشتری نسبت به دست‌هایشان پیدا می‌کنند و می‌فهمند که کارهای زیادی می‌توانند با دست‌هایشان انجام دهند. آنها مرتب به دست‌هایشان نگاه می‌کنند آنها را مقابل صورت‌شان می‌گیرند و به این طرف و آن طرف تکان می‌دهند.
* دست‌های کودکتان را در دست بگیرید و به آرامی مقابل صورتش بیاورید و سپس آنها را به هم بزنید. همینطور که دارید دست می زنید، شعر زیر را برایش بخوانید:
کوچولوی نازم دست بزن.
دستاتو هی به هم بزن
دستاتو بزار رو صورت من
دستاتو هی به هم بزن.
(به جای کلمه من، اسم هر کس دیگری که دارد برای کودک شعر می‌خواند گفته شود؛ مثلاً صورت بابا یا صورت مامان).
۶تا٩ماه
بازی اول: گربه و موش، دست بزن به گوش
تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان باید به چیزهای مختلف دست بزنند و با آنها آشنا شوند. این تجربه‌ها برای رشد مغز و سایر قسمت‌های بدن آنها ضروری است. پشت سر گذاشتن چنین تجربه‌هایی همانقدر حیاتی است که خوردن مواد مغذی و ویتامین‌ها.
کودک شما از واکنش نشان دادن به نوازش دست شما و پاسخ گفتن به صدایتان خیلی لذت می‌بردو
نوع بازی:
* همینطور که دست کودکتان را در دست گرفته‌اید برایش شعر بخوانید و بگذارید به قسمت‌های مختلف بدن شما دست بزند.
* می‌توانید شعر زیر را برایش بخوانید:
سفید و سیا، دست بزن به پا.
سیب و هلو، دست بزن به مو.
گربه و موش، دست بزن به گوش
گنجشک و کلاغ دست بزن به دماغ.
* هر بار که اسم یکی از اعضای بدنرا می‌برید. دست کودکتان را روی آن عضو بگذارید. مثلاً وقتی می‌گویید: سیب و هلو، دست بزن به مو دست‌هایش را روی موهایتان بکشید.
* حالا بازی را برعکس کنید و همینطور که دارید شعر می‌خوانید، به اعضای بدن/ و دست بزنید.
بازی دوم: بالا انداختن
تحقیقات نشان داده است در آغوش گرفتن و ابراز محبت کردن به کودک، مغز او را تحریک می‌کند تا هورمون‌های مهمی را که به رشدش کمک می‌کند آزاد کند.
موسیقی و حرکت، به صورت همزمان، نیمکره‌های مغز را تحریک می‌کنند.
نوع بازی:
* کودکتان را در آغوش بگیرید و دور اتاق بگردانید و همزمان شعر زیر را با لحن آهنگینی برایش بخوانید:
دور یه باغ چارگوشه
گربه دوید دنبال موشه،
گربه می‌گه بازی چه خوبه
می‌پره بالا پیش نی نی جون.
(به جای نی‌نی‌جون می‌توانید اسم کودکتان را بگویید.)
* وقتی به کلمه بالا رسیدید، کودکتان را به هوا بلند کنید و سپس او را پایین بیاورید و ببوسید
بازی سوم: اینجا صدا، آنجا صدا، همه جا صدا
تحقیقات نشان می‌دهد وقتی والدین کودک توی چشم‌های او نگاه می‌کنند و با صدای آهنگین و دلنشین برایش حرف می‌زنند، قلب کودک تندتر می‌زند.
تقویت مهارت‌های شنیداری کودک به حرف زدن او در آینده کمک خواهد کرد.
نوع بازی:
* کودکتان را در معرض صداهای مختلف قرار دهید.
* کاغذهای مختلفی را مچاله کنید. کاغذ طلق و زرورق صداهای جالبی دارند.
* با دهانتان صداهای مختلفی درآورید و همزمان انگشت‌های کودکتان را روی لب‌هایتان بگذارید.
می‌توانید صداهای زیر را درآورید:
- مثل زنبور وزوز کنید.
- زیر لب چیزی را زمزمه کنید.
- لپ‌هایتان را باد کنید و بعد هوا را بیرون دهید.
- صدای آژیر درآورید.
- سرفه کنید.
- وانمود کنید دارید عطسه می‌کنید.
بازی چهارم: بخوان و بگو
تحقیقات نشان می‌دهد که هرچه کودک زودتر با آهنگ کلمات آشنا شود، زودتر شروع به حرف زدن می‌کند. آن دسته از بچه‌هایی که مدام کلمه‌های مختلف را از زبان اطرافیان‌شان می‌شنوند، تا سه سالگی دیگر تقریباً در حرف زدن مهارت کامل پیدا می‌کنند. از آن طرف، بچه‌هایی که والدین و اطرافیان‌شان زیاد با آنها صحبت نمی‌کنند، معمولاً با زحمت حرف زدن را یاد می‌گیرد.
نوع بازی:
* چند تا از ترانه‌های مورد علاقه‌تان را انتخاب کنید و آنها را برای کودکتان بخوانید.
* هر ترانه‌ای که بخوانید، کودک شما از شنیدن کلمه‌های آن لذت می‌برد؛ مهم نیست که معنی آن را نمی‌فهمد.
* اگر در شعری که می‌خوانید کلمه‌ای هست که فکر می‌کنید کوچولویتان معنی آن را می‌فهمد، آن کلمه را بلندتر از بقیه بخوانید.
* فقط به شعر خواندن اکتفا نکنید؛ سعی کنید همان کلمه‌ها را به شیوه‌های مختلفی ادا کنید، مثلاً به صورت درگوشی، آهسته، بلند یا حتی جیغ.
* فرقی نمی‌کند کلمه‌ها را با لحن آهنگین برایش بخوانید یا با لحن معمولی. در هر حال، ریتم شعر به رشد مغز کودک شما کمک می‌کند.
بازی پنجم: نخودفرنگی و هویج
تحقیقات نشان می‌دهد انجام بعضی از بازی‌هایی به هماهنگی دست و چشم نیاز دارد. وقتی کودک حین بازی به طور همزمان از دست‌ها و چشم‌هایش استفاده می‌کند، فعالیت سلول‌های عصبی درون مغزش افزایش می‌یابد و اتصالات عصبی بیشتری شکل می‌گیرد.
بچه‌ها از غذا خوردن با دست‌هایشان لذت می‌برند. در حقیقت این کار قدم مهمی برای تقویت مهارت‌های حرکتی کودک است. وقتی بچه‌ها خودشان غذا را برمی‌دارند و توی دهانشان می‌گذارند، احساس قدرت می‌کنند و فکر می‌کنند بر اوضاع مسلطند. این مسئله باعث می‌شود که احساس فوق‌العاده خوبی پیدا کنند.
نوع بازی:
* مقداری نخودفرنگی و هویج پخته را جلوی کودکتان روی میز بگذارید.
* شعر زیر را با آهنگ برایش بخوانید:
نخود و هویج، نخود و هویج،
ایناها اینجاس، ایناها اینجاس،
بذار تو دهن، بذار تو دهن،
به، به، به، خوشمزه‌س
به، به، به، به، به، به.
* وقتی که نخودها و هویج‌ها را با انگشت‌هایش گرفت، دستش را به طرف دهانش ببرید. ممکن است کودکتان بخواهد به شما هم غذا بدهد!
٩تا ١٢ ماه
بازی اول: بابا و مامان و عمو یادگار
تحقیقات نشان می‌دهد یک رابطه عاطفی قوی با تحت تأثیر قرار دادن سیستم‌های بیولوژیکی کودک، اضطراب را کاهش می‌دهد.
در این بازی وانمود کنید می‌خواهید کودکتان را زمین بیندازید اعتماد او به شما، بر هر ترسی در او غلبه خواهد کرد و او از این شور و هیجان لذت خواهد برد.
نوع بازی:
* کودکتان را رو به خود روی پاهایتان بنشانید و همین طور که زانوهایتان را بالا و پایین می‌کنید، شعر زیر را برایش بخوانید:
مامان و بابا و عمو یادگار،
رفتند با اسب دریاکنار،
بابا افتاد،
مامان افتاد،
عمود یادگار پی‌تی‌کو پی‌تی‌کو
رفت تا رسید دریاکنار،
عمویادگار پی‌تی‌کو پی‌تی‌کو
رفت تا رسید دریا کنار.
* وفتی به عبارت بابا افتاد رسیدید، کودکتان را محکم بگیرید و وانمود کنید دارید از یک طرف می‌افتید.
* همین کار را در موقع گفتن عبارت مامان افتاد، تکرار کنید و این بار وانمود کنید دارید از طرف دیگر می‌افتید.
بازی دوم: داخل، خارج
تحقیقات نشان داده است که تجربه‌هایی که کودک در ماههای اول زندگی پشت‌سر می‌گذارد تأثیر بسزایی روی نحوه شکل‌گیری مدارهای عصبی در مغزش دارد.
درک مفاهیم مکانی از قبیل، خارج، پشت، زیر، رو و غیره در رشد مغز تأثیر بسزایی دارد.
انجام بازی‌هایی که درک کودک را از مفاهیم مکانی بالا می‌برد، برای سال‌های آینده‌اش خیلی مفید است، بهتر است با مفهوم داخل و خارج شروع کنید.
نوع بازی:
* جعبه یا پاکت کاغذی بزرگی را بردارید و یکی از اسباب‌بازی‌های مورد علاقه کودکتان را توی آن بگذارید.
* به کودکتان کمک کنید تا دستش را توی پاکت کند و اسباب‌بازی را پیدا کند و آن را درآورد.
* دوباره اسباب‌بازی را در پاکت یا جعبه بگذارید و چندین بار بازی را تکرار کنید.
* شعری از خودتان بسازید (مهم نیست که چندان معنادار نباشد) و هر بار که اسباب بازی را سرجایش برمی‌گردانید آن را بخوانید، مثلاً بگویید:
داخل جعبه،
بیرون جعبه،
خرگوشک من، بیرون جعبه‌اس
حالا دوباره می‌ره تو لونه‌اش.
(کلمه لونه‌اش را بلندتر ادا کنید.)
بازی سوم: دست می‌زنم به چشمام
تحقیقات نشان می‌دهد نوازش کردن و ابراز محبت به کودک به گوارش او کمک می‌کند و از اضطراب و ناراحتی می‌کاهد.
این شعر به کودکتان کمک می‌کند اندام‌های خود را بهتر بشناسد.
* شعر زیر را بخوانید و اول به اعضای مختلف بدن خودتان اشاره کنید:
دست می‌زنم به چونه‌ام، به گونه‌ام، به موهام،
دست می‌زنم به کله‌م، به پاشنه‌م، به چشمام،
دست می‌زنم به زانوم، به گردنم، به گوشام،
بعد خم می‌شم دست می‌زنم به پاهام.
* بعد دست کودکتان را بگیرید و همینطور که دارید شعر را دوباره می‌خوانید (این بار او را خطاب قرار دهید)، به اعضای بدن او اشاره کنید، مثلاً بگویید:
دست می‌زنم به چونه‌ت، به گونه‌ت، به موهات ...
* می‌توانید جمله‌هایی با همین وزن و قافیه برایش بخوانید.
بازی اول: کوچولوی نازم، خیلی دوستت دارم! تحقیقات نشان می‌دهد که هر چه نوزاد را بیشتر در آغوش بگیریم، نوزاش کنیم و محبت‌مان را به او ابراز کنیم، وقتی بزرگ می‌شود، بیشتر احساس امنیت و استقلال می‌کند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کند.
این بازی پیوند بین شما و نوزادتان را محکم‌تر می‌کند:
* نوزادتان را در آغوش بگیرید و او را با ملایمت به چپ و راست حرکت دهید.
* همینطور که دارید او را تکان می‌دهید، با لحن ملایم و آهنگین به او بگویید: محکم می‌گیرمت توی بغلم و نازت می‌کنم؛ آخه خیلی دوستت دارم.
* وقتی به کلمه دوستت رسیدید، جایی از بدنش را ببوسید؛ مثلاً سر یا بینی یا انگشت پایش.
* وقتی فرزندتان بزرگ‌تر شود، ممکن است دوست داشته باشد باز هم با همدیگر این بازی را بکنید.
بازی دوم: لحن کودکانه تحقیقات نشان می‌دهد نوزادان نسبت به حرفهای کودکانه والدین‌شان واکنش نشان می‌دهند، یعنی به همان صداهای بلند و بچه‌گانه‌ای که بزرگترها موقع حرف‌زدن با آنها از خودشان درمی‌آورند.
وقتی با نوزادان با لحن کودکانه حرف می‌زنید، در واقع دارید با او ارتباط برقرار می‌کنید و او را تشویق می‌کنید صداهایی را در پاسخ به شما از خودش درآورد. این کار موجب تقویت مهارت‌های زبانی او می‌شود.
نوع بازی:
* حرف‌هایی از این قبیل به نوزادتان بگویید: چه بچه نازی هستی! یا انگشتاش رو نیگا کن؛ چقدر کوچولو و خوشگلن!
* همینطور که دارید با لحن کودکانه با نوزادتان حرف می‌زنید، او را به نزدیک صورت‌تان نگه دارید و مستقیم به چشم‌هایش نگاه کنید.
بازی سوم: موسیقی آرامش بخش تحققات نشان می‌دهد وقتی برای نوزادان موسیقی پخش می‌شود، به طور ناخودآگاه به آن واکنش نشان می‌دهند چون در رحم مادر با ریتم، صدا و حرکت آشنا شده‌اند.
حتی نوزادان خیلی کوچک هم ممکن است با شنیدن موسیقی‌هایی که به گوش‌شان آشناست آرام شوند.
نوع بازی:
* ضبط صوت کوچکی را کنار نوزادتان بگذارید.
* یک موسیقی یا لالایی ملایم برایش پخش کنید.
* موسیقی‌هایی که ملودی تکراری دارند خیلی برای نوزاد آرامبخش هستند چون این نوع موسیقی شبیه به صداهایی است که او در رحم مادر می‌شنیده است.
* ضمنا می‌توانید صدای ماشین ظرفشویی یا لباسشویی را ضبط کنید و برای او پخش کنید. این صداها نیز شبیه صداهای رحم است که او در دوران جنینی آنها را می‌شنیده است.
بازی چهارم: در آغوش گرفتن و بوسیدن تحقیقات نشان داده است که توانایی کودک در کنترل احساسات و عواطفش بستگی به کیفیت تجربه‌ها و رابطه‌های عاطفی او در اوایل دوران زندگیش دارد.
اینکه چطور نوزادمان را لمس می کنیم، چطور با او رفتار می‌کنیم و چطور به او غذا می‌دهیم تأثیر ماندگاری روی شخصیت آینده او دارد. با این بازی احساس امنیت و آرامش را در فرزندتان تثبیت کنید.
نوع بازی:
* همینطور که نوزادتان را در آغوش گرفته‌اید و به آرامی به چپ و راست حرکت می‌دهید و می‌بوسید، این شعر را برایش بخوانید:
بوس و بغل دوستت دارم.
کوچولوی من دوستت دارم.
بوس و بغل دوستت دارم.
کوچولوی من دوست دارم.
* وقتی دارید پوشک نوزادتان را عوض می‌کنید این شعر را برایش بخوانید و بینی، انگشت‌های دست و انگشت‌های پایش را ببوسید.
بازی پنجم: کنجکاوی نوزادتان را تحریک کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که سلول‌های عصبی مربوط به بینایی در طول ماههای ابتدایی زندگی شکل می‌گیرند. به همین دلیل، انجام بازی‌هایی که بینایی نوزاد را تحریک می‌کنند و باعث می‌شوند او بیشتر از چشم‌هایش استفاده کند، تقویت قدرت بینایی او را تا سطح عالی تضمین می‌کنند.
این بازی را مدام با نوزادتان انجام دهید چون به رشد مغز او کمک می‌کند.
توجه: مثل تمام بازی‌ها حواس‌تان باشد ببینید نوزادتان چه وقت خسته می‌شود و می‌خواهد بخوابد یا بازی دیگری بکند.
نوع بازی:
* شیءای را که رنگ روشن دارد جلوی صورت او بگیرید.
* برای آنکه توجه او را به شیء جلب کنید، آن را آهسته به اطراف و این طرف و آن طرف حرکت بدهید و با نوزادتان درباره رنگ آن حرف بزنید. مثلاً بگویید: وای نیگا کن! چه رنگ قشنگی داره!.
* وقتی مطمئن شدید توجه او جلب شده است و دارد به آن نگاه می‌کند، آهسته آن را به چپ یا راست حرکت بدهید. سپس شیء را به آرامی به طرف جلوی صورت نوزاد برگردانید و بعد آن را به جهت مخالف حرکت بدهید.
* این بار حرکت جلو و عقب را تمرین کنید: شیء را جلوی صورت نوزاد بگیرید و به آرامی آن را به عقب ببرید، سپس به جلو بیاورید. او را تشویق کنید با نگاهش آن را دنبال کند.
بازی ششم: عجب زوری داری تحقیقات نشان می‌دهد حتی حرکت ساده‌ای مثل دراز کردن دست و گرفتن اشیا به مغز نوزاد کمک می‌کند تا بتواند هماهنگی بین دست و چشمش را تقویت کند.
این بازی هم دست‌ها و انگشت‌های نوزاد را قوی می‌کند و هم مهارت‌های او را در دنبال کردن اشیاء افزایش می‌دهد.
نوع بازی:
* نوزادتان را در آغوش بگیرید یا به پشت بخوابانید.
* انگشت سبابه‌تان را در دستش بگذارید.
* طولی نمی‌کشد که کودکتان انگشت شما را می‌گیرد چون این یک واکنش طبیعی است.
* هر بار که نوزادتان انگشت‌تان را می گیرد، با گفتن جمله‌های مثبتی مثلا این عبارت‌ها او را تشویق کنید: آفرین، قهرمان کوچولو! یا وای، عجب پهلوونی! یا ماشالا، عجب زوری داری!
جغجغه بازی تحقیقات نشان می‌دهد واکنش‌های ما نسبت به صداها و حرکت‌های نوزاد تأثیر بسزایی در رشد مغز او و تبدیل شدن این عضو مهم بدن به یک ارگان فکری و عاطفی دارد.
ترکیب صدا و تصویر به نوزاد شما کمک می‌کند در ذهنش بین چیزی که می‌بیند و صدایی که می‌شنود ارتباط برقرار کند. این مسئله باعث رشد بیشتر مغز او می‌شود.
نوع بازی:
* جغجغه‌ای را جلوی صورت نوزادتان بگیرید و آرام آن را به این طرف و آن طرف تکان دهید.
* همین طور که جغجغه را تکان می دهید، شعر ساده‌ای مثل شعر زیر را برایش بخوانید:
جیرینگ جیرینگ
بالا، پایین.
جیرینگ جیرینگ،
این ور، اون ور.
* آنقدر به این کار ادامه دهید تا توجه کودکتان به جغجغه جلب شود و به آن نگاه کند.
* حالا جغجغه را به آرامی به یک طرف حرکت دهید و دوباره شعر را از اول برایش بخوانید.
* در قسمت‌های مختلف اتاق بایستید و جغجغه را تکان دهید. در حین انجام این کار ببینید آیا نوزادتان سرش را به سمت جهتی که صدا می آید حرکت می‌دهد یا نه.
* اکنون پیش نوزادتان برگردید و جغجغه را توی دستش بگذارید و دوباره شعر را برایش بخوانید.
* نوزاد عاشق آواز است و بعدها که زبان باز می کند، سعی می‌کند صداهایی را که شنیده است تقلید کند.
بازی هفتم: چهره شاد، چهره غمگین تحقیقات نشان داده است که نوزادان در دو ماهگی می‌توانند حالت‌هایی را که در چهره اطرافیان‌شان است تشخیص بدهند، حالت‌هایی مثل خشم، شادی، اندوه و غیره.
نوزدان عاشق نگاه کردن به صورت اطرافیان‌شان هستند، بخصوص صورت کسانی که دوستشان دارند.
نوع بازی:
* روبروی نوزادتان بنشینید و کاری کنید تا توجه‌اش به شما جلب شود و به صورت شما نگاه کند. بعد سعی کنید حالت‌های مختلفی به صورت‌تان بدهید و صداهای گوناگونی از خودتان درآورید. انجام این بازی باعث می‌شود کودک سعی کند از چشم‌ها و گوش‌هایش بیشتر استفاده کند و در نتیجه قدرت بینایی و شنوایی او تقویت می‌شود.
* می‌توانید این حرکت‌ها را انجام دهید:
- آوازی برایش بخوانید. سعی کنید در حین گفتن کلمات در حرکات لب و دهانتان اغراق باشد، طوری که نوزاد به راحتی حرکت‌ها را از همدیگر تشخیص دهید.
- چشم‌هایتان را باز و بسته کنید.
- زبان‌تان را بیرون بیاورید.
- با دهانتان شکلک‌های مختلفی درآورید.
- با لب‌هایتان صداهای مختلفی درآورید، مثل سوت، فوت، پوف.
- سرفه کنید یا خمیازه بکشید.
بازی هشتم: تجربه‌های حسی تحقیقات نشان می‌دهد که دیدن یا بو کردن اشیاء، اتصالات بین سلول‌های مغزی نوزاد را افزایش می‌دهد البته باید توجه داشت که نوزاد باید در کمال آرامش این مسائل را تجربه کند. به همین دلیل، بزرگترها باید با حالتی بسیار محبت‌آمیز اشیا را در اختیار او قرار دهند و اجازه دهند که او سر فرصت آنها را لمس یا بو کند. هیچ عجله‌ای در کار نیست!
سعی کنید نوزادتان با بوها و جنس‌های متفاوت و متعدد آشنا شود. این مسئله باعث می‌شود خودش و دنیای اطرافش را بیشتر بشناسد.
نوع بازی:
* پارچه‌هایی از جنس‌های مختلف آماده کنید. (پارچه‌های ساتن، پشمی و حوله‌ای برای شروع کار مناسب هستند)
* سپس دست نوزادتان را در دست بگیرید و انگشت‌هایش را روی پارچه‌ها بکشید.
* حالا نوبت بو کردن اشیا است. برای این کار می‌تواند به همراه کودکتان بیرون بروید و شاخه گلی را با هم بو کنید یا پرتقالی را که به تازگی قاچ زده‌اید به بینی‌اش نزدیک کنید تا بو کند.
توجه: مواظب باشید او را خیلی خسته نکنید. گوش به زنگ باشید چه وقت از بازی خسته می‌شود و دیگر نمی‌خواهد ادامه دهد.
٣تا ۶ ماه
بازی اول: رقصاندن نوزاد تحقیقات نشان داده است که وقتی ابراز محبت به نوزاد همراه با آواز خواندن و تکان دادن او باشد، اتصالات عصبی فراوانی را در مغز او به وجود می‌آورد که می‌تواند به رشد نوزاد در آینده کمک کند.
این شعر را برای کودکتان بخوانید و حرکت‌های گفته شده را انجام دهید. کودکتان حتماً از این بازی خوشش می‌آید.
نوع بازی:
* نوزادتان را محکم به دست‌هایتان بگیرید و بلند کنید. بعد او را با ملایمت روی سطح نرمی برقصانید.
* شعر زیر را برایش بخوانید و کارهای گفته شده را انجام دهید:
نی‌نی کوچولو رو برقصون.
نی نی کوچولو رو برقصون.
(او را تکان دهید).
آروم بذار رو دامنت
(نوزاد را روی پاهایتان بگذارید)
یواش یواش نازش کن.
(آرام گونه او را نوازش کنید)
نی نی کوچولو رو برقصون،
نی نی کوچولو رو برقصون.
(دوباره او را بلند کنید و تکان دهید.
بازی دوم: سینه خیز رفتن تحقیقات نشان می‌دهد حرکت‌هایی مثل تکان خوردن و سینه خیز رفتن موجب افزایش اتصالات عصبی در مغز نوزاد می‌شود. این اتصالات عصبی در تقویت مهارت‌های حرکتی بزرگ در آینده مؤثرند.
نوزادان مدام خودشان را به این طرف و آن طرف تکان می‌دهند. این تکان خوردن‌ها و دست و پا زدن‌ها آنها را برای سینه‌خیز رفتن آماده می‌کند.
نوع بازی:
* نوزادتان را به شکم روی زمین بخوابانید و خودتان هم در مقابلش روی زمین بخوابید.
* اسباب بازی جذابی را مقابلش بگذارید؛ البته آن را در فاصله‌ای بگذارید که دستش به آن نرسد.
* اسباب بازی را به عقب و جلو حرکت دهید (جغجغه یا توپ‌های زنگوله‌ای برای این بازی مناسبند)
* نوزاد با دیدن توپ و شنیدن صدای آن توجهش جلب می‌شود و سعی می‌کند توپ را بگیرد و احتمالاً در حین این کار کمی خودش را به سمت جلو می‌کشد.
* بگذارید توپ را در دست‌هایش بگیرد و وقتی این کار را کرد، حسابی او را تشویق کنید.
موفق شدن در این بازی، اعتماد به نفس زیادی را در کودک به وجود می‌آورد
بازی سوم: لگد زدن تحقیقات نشان می‌دهد که تکرار پیوسته مهارت‌های حرکتی باعث افزایش فعالیت مدارهای عصبی موجود در مغز نوزاد می شود. این مدارهای عصبی از نواحی فکری مغز به نواحی حرکتی و از آنجا به عصب‌هایی می‌روند که عضلات را حرکت می‌دهند.
لگد زدن به اشیاء، هم مهارت‌های حرکتی نوزاد را پرورش می‌دهد و هم خیلی برای او لذت بخش است.
نوع بازی:
* اشیاء رنگارنگی را به مچ پای نوزادتان ببندید، می‌بینید که خیلی زود توجه کودکتان به آنها جلب می‌شود و با خوشحالی شروع به لگد زدن می‌کند.
* بسیاری از کفش‌های بافتنی که والدین به پای کودکان می‌کنند، پنجه‌های رنگارنگی دارند. نوزادان خیلی دوست دارند این پنجه‌های رنگارنگ را تماشا کنند و با پایشان به آنها لگد بزنند.
* جغجغه یا زنگوله‌ای را مقابل پاهای نوزادتان آویزان کنید. سپس به او نشان بدهید چطور به آن بزند.
بازی چهارم: شناختن دست تحقیقات نشان می‌دهد که تمرین مهارت‌های بینایی در شش ماه اول زندگی ضروری است.
نوزادان عاشق نگاه کردن به چهره‌های مهربان و جذاب و اسباب‌بازی‌های رنگی هستند.
نوع بازی:
* اسباب‌بازی‌های رنگی مختلفی را بردارید و آنها را یکی‌یکی در مقابل نوزادتان آهسته عقب و جلو ببرید، آنقدر این کار را ادامه دهید تا توجه نوزادتان به آن اسباب‌بازی جلب شود و با چشم‌هایش حرکت آن را دنبال کند.
* در سه تا شش ماه اولِ زندگی نوزادان به مرور شناخت بیشتری نسبت به دست‌هایشان پیدا می‌کنند و می‌فهمند که کارهای زیادی می‌توانند با دست‌هایشان انجام دهند. آنها مرتب به دست‌هایشان نگاه می‌کنند آنها را مقابل صورت‌شان می‌گیرند و به این طرف و آن طرف تکان می‌دهند.
* دست‌های کودکتان را در دست بگیرید و به آرامی مقابل صورتش بیاورید و سپس آنها را به هم بزنید. همینطور که دارید دست می زنید، شعر زیر را برایش بخوانید:
کوچولوی نازم دست بزن.
دستاتو هی به هم بزن
دستاتو بزار رو صورت من
دستاتو هی به هم بزن.
(به جای کلمه من، اسم هر کس دیگری که دارد برای کودک شعر می‌خواند گفته شود؛ مثلاً صورت بابا یا صورت مامان).
۶تا٩ماه
بازی اول: گربه و موش، دست بزن به گوش تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان باید به چیزهای مختلف دست بزنند و با آنها آشنا شوند. این تجربه‌ها برای رشد مغز و سایر قسمت‌های بدن آنها ضروری است. پشت سر گذاشتن چنین تجربه‌هایی همانقدر حیاتی است که خوردن مواد مغذی و ویتامین‌ها.
کودک شما از واکنش نشان دادن به نوازش دست شما و پاسخ گفتن به صدایتان خیلی لذت می‌بردو
نوع بازی:
* همینطور که دست کودکتان را در دست گرفته‌اید برایش شعر بخوانید و بگذارید به قسمت‌های مختلف بدن شما دست بزند.
* می‌توانید شعر زیر را برایش بخوانید:
سفید و سیا، دست بزن به پا.
سیب و هلو، دست بزن به مو.
گربه و موش، دست بزن به گوش
گنجشک و کلاغ دست بزن به دماغ.
* هر بار که اسم یکی از اعضای بدنرا می‌برید. دست کودکتان را روی آن عضو بگذارید. مثلاً وقتی می‌گویید: سیب و هلو، دست بزن به مو دست‌هایش را روی موهایتان بکشید.
* حالا بازی را برعکس کنید و همینطور که دارید شعر می‌خوانید، به اعضای بدن/ و دست بزنید.
بازی دوم: بالا انداختن تحقیقات نشان داده است در آغوش گرفتن و ابراز محبت کردن به کودک، مغز او را تحریک می‌کند تا هورمون‌های مهمی را که به رشدش کمک می‌کند آزاد کند.
موسیقی و حرکت، به صورت همزمان، نیمکره‌های مغز را تحریک می‌کنند.
نوع بازی:
* کودکتان را در آغوش بگیرید و دور اتاق بگردانید و همزمان شعر زیر را با لحن آهنگینی برایش بخوانید:
دور یه باغ چارگوشه
گربه دوید دنبال موشه،
گربه می‌گه بازی چه خوبه
می‌پره بالا پیش نی نی جون.
(به جای نی‌نی‌جون می‌توانید اسم کودکتان را بگویید.)
* وقتی به کلمه بالا رسیدید، کودکتان را به هوا بلند کنید و سپس او را پایین بیاورید و ببوسید
بازی سوم: اینجا صدا، آنجا صدا، همه جا صدا
تحقیقات نشان می‌دهد وقتی والدین کودک توی چشم‌های او نگاه می‌کنند و با صدای آهنگین و دلنشین برایش حرف می‌زنند، قلب کودک تندتر می‌زند.
تقویت مهارت‌های شنیداری کودک به حرف زدن او در آینده کمک خواهد کرد.
نوع بازی:
* کودکتان را در معرض صداهای مختلف قرار دهید.
* کاغذهای مختلفی را مچاله کنید. کاغذ طلق و زرورق صداهای جالبی دارند.
* با دهانتان صداهای مختلفی درآورید و همزمان انگشت‌های کودکتان را روی لب‌هایتان بگذارید.
می‌توانید صداهای زیر را درآورید:
- مثل زنبور وزوز کنید.
- زیر لب چیزی را زمزمه کنید.
- لپ‌هایتان را باد کنید و بعد هوا را بیرون دهید.
- صدای آژیر درآورید.
- سرفه کنید.
- وانمود کنید دارید عطسه می‌کنید.
بازی چهارم: بخوان و بگو تحقیقات نشان می‌دهد که هرچه کودک زودتر با آهنگ کلمات آشنا شود، زودتر شروع به حرف زدن می‌کند. آن دسته از بچه‌هایی که مدام کلمه‌های مختلف را از زبان اطرافیان‌شان می‌شنوند، تا سه سالگی دیگر تقریباً در حرف زدن مهارت کامل پیدا می‌کنند. از آن طرف، بچه‌هایی که والدین و اطرافیان‌شان زیاد با آنها صحبت نمی‌کنند، معمولاً با زحمت حرف زدن را یاد می‌گیرد.
نوع بازی:
* چند تا از ترانه‌های مورد علاقه‌تان را انتخاب کنید و آنها را برای کودکتان بخوانید.
* هر ترانه‌ای که بخوانید، کودک شما از شنیدن کلمه‌های آن لذت می‌برد؛ مهم نیست که معنی آن را نمی‌فهمد.
* اگر در شعری که می‌خوانید کلمه‌ای هست که فکر می‌کنید کوچولویتان معنی آن را می‌فهمد، آن کلمه را بلندتر از بقیه بخوانید.
* فقط به شعر خواندن اکتفا نکنید؛ سعی کنید همان کلمه‌ها را به شیوه‌های مختلفی ادا کنید، مثلاً به صورت درگوشی، آهسته، بلند یا حتی جیغ.
* فرقی نمی‌کند کلمه‌ها را با لحن آهنگین برایش بخوانید یا با لحن معمولی. در هر حال، ریتم شعر به رشد مغز کودک شما کمک می‌کند.
بازی پنجم: نخودفرنگی و هویج تحقیقات نشان می‌دهد انجام بعضی از بازی‌هایی به هماهنگی دست و چشم نیاز دارد. وقتی کودک حین بازی به طور همزمان از دست‌ها و چشم‌هایش استفاده می‌کند، فعالیت سلول‌های عصبی درون مغزش افزایش می‌یابد و اتصالات عصبی بیشتری شکل می‌گیرد.
بچه‌ها از غذا خوردن با دست‌هایشان لذت می‌برند. در حقیقت این کار قدم مهمی برای تقویت مهارت‌های حرکتی کودک است. وقتی بچه‌ها خودشان غذا را برمی‌دارند و توی دهانشان می‌گذارند، احساس قدرت می‌کنند و فکر می‌کنند بر اوضاع مسلطند. این مسئله باعث می‌شود که احساس فوق‌العاده خوبی پیدا کنند.
نوع بازی:
* مقداری نخودفرنگی و هویج پخته را جلوی کودکتان روی میز بگذارید.
* شعر زیر را با آهنگ برایش بخوانید:
نخود و هویج، نخود و هویج،
ایناها اینجاس، ایناها اینجاس،
بذار تو دهن، بذار تو دهن،
به، به، به، خوشمزه‌س
به، به، به، به، به، به.
* وقتی که نخودها و هویج‌ها را با انگشت‌هایش گرفت، دستش را به طرف دهانش ببرید. ممکن است کودکتان بخواهد به شما هم غذا بدهد!
٩تا ١٢ ماه
بازی اول: بابا و مامان و عمو یادگار تحقیقات نشان می‌دهد یک رابطه عاطفی قوی با تحت تأثیر قرار دادن سیستم‌های بیولوژیکی کودک، اضطراب را کاهش می‌دهد.
در این بازی وانمود کنید می‌خواهید کودکتان را زمین بیندازید اعتماد او به شما، بر هر ترسی در او غلبه خواهد کرد و او از این شور و هیجان لذت خواهد برد.
نوع بازی:
* کودکتان را رو به خود روی پاهایتان بنشانید و همین طور که زانوهایتان را بالا و پایین می‌کنید، شعر زیر را برایش بخوانید:
مامان و بابا و عمو یادگار،
رفتند با اسب دریاکنار،
بابا افتاد،
مامان افتاد،
عمود یادگار پی‌تی‌کو پی‌تی‌کو
رفت تا رسید دریاکنار،
عمویادگار پی‌تی‌کو پی‌تی‌کو
رفت تا رسید دریا کنار.
* وفتی به عبارت بابا افتاد رسیدید، کودکتان را محکم بگیرید و وانمود کنید دارید از یک طرف می‌افتید.
* همین کار را در موقع گفتن عبارت مامان افتاد، تکرار کنید و این بار وانمود کنید دارید از طرف دیگر می‌افتید.
بازی دوم: داخل، خارج تحقیقات نشان داده است که تجربه‌هایی که کودک در ماههای اول زندگی پشت‌سر می‌گذارد تأثیر بسزایی روی نحوه شکل‌گیری مدارهای عصبی در مغزش دارد.
درک مفاهیم مکانی از قبیل، خارج، پشت، زیر، رو و غیره در رشد مغز تأثیر بسزایی دارد.
انجام بازی‌هایی که درک کودک را از مفاهیم مکانی بالا می‌برد، برای سال‌های آینده‌اش خیلی مفید است، بهتر است با مفهوم داخل و خارج شروع کنید.
نوع بازی:
* جعبه یا پاکت کاغذی بزرگی را بردارید و یکی از اسباب‌بازی‌های مورد علاقه کودکتان را توی آن بگذارید.
* به کودکتان کمک کنید تا دستش را توی پاکت کند و اسباب‌بازی را پیدا کند و آن را درآورد.
* دوباره اسباب‌بازی را در پاکت یا جعبه بگذارید و چندین بار بازی را تکرار کنید.
* شعری از خودتان بسازید (مهم نیست که چندان معنادار نباشد) و هر بار که اسباب بازی را سرجایش برمی‌گردانید آن را بخوانید، مثلاً بگویید:
داخل جعبه،
بیرون جعبه،
خرگوشک من، بیرون جعبه‌اس
حالا دوباره می‌ره تو لونه‌اش.
(کلمه لونه‌اش را بلندتر ادا کنید.)
بازی سوم: دست می‌زنم به چشمام تحقیقات نشان می‌دهد نوازش کردن و ابراز محبت به کودک به گوارش او کمک می‌کند و از اضطراب و ناراحتی می‌کاهد.
این شعر به کودکتان کمک می‌کند اندام‌های خود را بهتر بشناسد.
* شعر زیر را بخوانید و اول به اعضای مختلف بدن خودتان اشاره کنید:
دست می‌زنم به چونه‌ام، به گونه‌ام، به موهام،
دست می‌زنم به کله‌م، به پاشنه‌م، به چشمام،
دست می‌زنم به زانوم، به گردنم، به گوشام،
بعد خم می‌شم دست می‌زنم به پاهام.
* بعد دست کودکتان را بگیرید و همینطور که دارید شعر را دوباره می‌خوانید (این بار او را خطاب قرار دهید)، به اعضای بدن او اشاره کنید، مثلاً بگویید:
دست می‌زنم به چونه‌ت، به گونه‌ت، به موهات ...
* می‌توانید جمله‌هایی با همین وزن و قافیه برایش بخوانید.
